Kościół farny, zwany także Farą (niem. Pfarre, Pfarrei, Pfarrkirche, czyli probostwo, parafia), to dawne określenie używane wobec kościoła parafialnego, wywodzące się z tradycji średniowiecza. Fary budowano najczęściej w bezpośrednim sąsiedztwie rynku, stanowiły one duchowe centrum miasta. Obecnie mianem kościoła farnego określa się najstarszy kościół w mieście lub główną świątynię dekanatu. W miastach biskupich termin ten bywa używany w odniesieniu do drugiego kościoła po katedrze. Czasem określenie "fara" odnosi się również do samego terytorium parafii.
Płocka Fara, czyli kościół św. Bartłomieja Apostoła, to najstarszy kościół parafialny w Płocku i jeden z najcenniejszych zabytków miasta. Nazywana jest również "matką parafii Płocka". Stanowi siedzibę parafii rzymskokatolickiej dekanatu płockiego zachodniego, należącego do diecezji płockiej. Kościół mieści się przy ul. Kazimierza Wielkiego 1. Działa nieprzerwanie od 1356 roku, kiedy to został ufundowany przez króla Kazimierza Wielkiego i konsekrowany 23 kwietnia tego samego roku przez biskupa płockiego Klemensa.
Przez pierwsze trzysta lat funkcjonował jako gotycka budowla. Następnie, przebudowywany przez architekta Jana Baptystę Wenecjanina, otrzymał cechy renesansowe, by ostatecznie przyjąć barokowy wystrój. W swoim pierwotnym kształcie kościół posiadał aż 22 ołtarze boczne oraz wieniec kaplic. Główne wejście prowadziło od strony nieistniejącej dziś ul. Nadwiślańskiej. Na początku XVIII wieku, wskutek wojen, pożarów i innych nieszczęść, kościół był w bardzo złym stanie. W 1723 roku podjęto decyzję o obniżeniu południowego szczytu i zrównaniu go z resztą ścian. Skrócono korpus kościoła, zamurowano dawne wejście od strony Wisły i wykonano nowe - od strony Rynku. Usunięto boczne kaplice, nadając budowli późnobarokowy styl.
Dnia 4 października 1732 roku kościół został podniesiony do rangi kolegiaty św. Bartłomieja -po przeniesieniu do niego Kapituły Kolegiackiej św. Michała Archanioła. Przebudowę zakończono w 1772 roku, kiedy to dokonano rekonsekracji świątyni. Jednak w 1819 roku, decyzją arcybiskupa Franciszka Malczewskiego, kapituła została zlikwidowana, a kościół utracił tytuł kolegiaty.
W latach 1939-1940, według projektu Władysława Drapiewskiego, w kościele wykonano polichromię. Na szczególną uwagę zasługuje marmurowy ołtarz główny, który w 1856 roku przeniesiono tu ze zlikwidowanego kościoła św. Wojciecha. Od początku XVII wieku przy świątyni istnieje wolnostojąca dzwonnica. Z kolei od 1846 roku co roku wyrusza stąd piesza pielgrzymka do sanktuarium maryjnego w Skępem. Pierwsza pielgrzymka odbyła się jako dziękczynienie za wygaśnięcie epidemii cholery w Płocku.
Na terenie parafii farnej św. Faustyna Kowalska w 1931 roku doznała pierwszych objawień Jezusa Miłosiernego. Tu również Sługa Boża, matka Józefa Hałacińska, założycielka Zgromadzenia Sióstr Pasjonistek, otworzyła pierwszy dom zakonny. Jej ciało zostało uroczyście przeniesione do tego kościoła 18 listopada 2006 roku.
Na terenie parafii znajduje się także najstarszy w Polsce cmentarz grzebalny, założony w 1780 roku.
